Σεξουαλική Ταυτότητα και Ψυχική Υγεία – Άρθρο της Ήβης Μιλτιάδου
Στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος ‘’Mental Health&Youth’’ που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 16-18 Νοεμβρίου 2018 , η λειτουργός του Κυπριακού Οργανισμού Κέντρων Νεότητας Ήβη Μιλτιάδου παραθέτει σκέψεις και προβληματισμούς γύρω από την έννοια της σεξουαλικής ταυτότητας.
Σεξουαλική Ταυτότητα και Ψυχική Υγεία
Η σεξουαλικότητα εκφράζεται από όλους ανεξαιρέτως, με ποικίλους τρόπους και φανερώνει πολλά σημεία διαφορετικότητας. Σύμφωνα με το έργο του Φρόιντ Τρία Δοκίμια πάνω στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα, «Η σεξουαλική ζωή δεν αρχίζει μόνο στην εφηβεία, αλλά αρχίζει με ολοφάνερες εκδηλώσεις αμέσως μετά τη γέννηση».
Η σεξουαλικότητα αποτελεί μια κεντρική πτυχή της προσωπικότητας και διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην ποιότητα της ζωής. Επίσης, χαρακτηρίζεται από το βιολογικό φύλο, τους ρόλους του φύλου, την ταυτότητα του φύλου, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, τη σεξουαλική δραστηριότητα, τον ερωτισμό, την ευχαρίστηση, την οικειότητα και την αναπαραγωγική διαδικασία.
Προχωρώντας σε ορολογίες που εξελίχτηκαν κατά καιρούς σχετικά με τη σεξουαλικότητα, η σεξουαλική ταυτότητα αναφέρεται στο πώς κάποιος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του. Η σεξουαλική ταυτότητα αναφέρεται στις αντιλήψεις του ατόμου για τον εαυτό του, η σεξουαλική συμπεριφορά αναφέρεται στη σεξουαλική έκφραση και ο σεξουαλικός προσανατολισμός, στη ρομαντική ή σεξουαλική έλξη προς άτομα διαφορετικού φύλου, ίδιου φύλου και των δύο φύλων ή σε περισσότερα του ενός φύλου (gender) ή σε κανέναν.
Η ανάπτυξη της σεξουαλικής ταυτότητας χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως σύνθετη και πολύπλοκη διαδικασία, με ισχυρό βιο-ψυχοκοινωνικό αντίκρισμα. Σε μία προσπάθεια αντιπροσώπευσης όλων των θέσεων και των στάσεων χωρίς διακρίσεις, η βιολογία (βιολογική ταυτότητα-sex) έρχεται να συναντήσει την κοινωνικά κατασκευασμένη γνώση για το φύλο (gender) και τη σεξουαλική έκφραση (sexualexpression/orientation), σε μία εποχή, όπου νέοι ορισμοί και κατηγορίες δημιουργούνται.
Η κοινότηταSOGI (SexualOrientationGenderIdentity) διευρύνεται σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων όλων όσων ζητούν να απολαμβάνουν τη σεξουαλικότητά τους, μακριά από στερεότυπα και προκαταλήψεις.
Από πάντα η έρευνα και η βιβλιογραφία, έδειχναν ενδιαφέρον, για την όλη ανάπτυξη σεξουαλικού προσανατολισμού, στην οποία η διαδικασία «φανέρωσης» (coming out process), σχηματίζεται σε ατομικό αρχικά επίπεδο και έπειτα σε συλλογικό.
Θεωρητικά, ως προς την σεξουαλική ταυτότητα, υπάρχουν δύο μετα-κατασκευές, που επικαλύπτουν η μια την άλλη, ονομαζόμενες ως IdentityFormation (Διαμόρφωση) και Identity Integration (Ένταξη). Η Διαμόρφωση σεξουαλικής ταυτότητας, περιλαμβάνει την έναρξη της διαδικασίας αυτο-ανακάλυψης και εξερεύνησης. Η Ένταξη, συνεπάγεται μια διαδικασία αποδοχής και δέσμευσης στη σεξουαλική ταυτότητα του ατόμου.
Για να περάσει το άτομο από τη διαδικασία της σεξουαλικότητας του, ασχέτως προσανατολισμού χρειάζεται μεγάλη ποσότητα ψυχικών πόρων, η οποία ενισχύεται κάποιες φορές αρνητικά από το κοινωνικό στίγμα.
Όταν μιλάμε για Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία και Δικαιώματα, το κομμάτι των δικαιωμάτων, τυγχάνει μεγάλων διαστάσεων συζήτησης, ως προς τον σχηματισμό πολιτικής σε τοπικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Η στάση ότι κάποιος είναι μη αποδεκτός, επειδή είναι διαφορετικός, στιγματοποιεί πολλούς ανθρώπους λόγω ψυχικής υγείας, βάρους, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου, ύψους κτλ. Το αποτέλεσμα τέτοιων στάσεων άνισης αντιμετώπισης, οδηγεί σε απομόνωση, διάκριση και αποσύνδεση από την οποιαδήποτε κοινότητα.
Κλείνοντας, παρατίθεται ένα κομμάτι από την κοινή δήλωση της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την ομάδα εμπειρογνωμόνων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την Επιτροπή Εσωτερικών υποθέσεων της Αμερικής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την Αφρικανική Επιτροπή των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Λαού και του Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης
«Προσδίδοντας παθολογική ερμηνεία στους LGBT ενήλικες και παιδιά – χαρακτηρίζοντάς τους ως ασθενείς με βάση τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή την έκφραση των φύλων – υπήρξε ιστορικά και εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες πίσω από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αντιμετωπίζουν».
Ως νέοι, ευελπιστούμε πως η έκφραση «Το να είσαι αυτός που είσαι είναι το πιο εύκολο», να γίνει μια μέρα πραγματικότητα και όντως να είναι το πιο εύκολο!
Ήβη Μιλτιάδου
